Agustí Calvet, 'Gaziel'

Agustí Calvet Pascual (Sant Feliu de Guíxols, Girona, 7 d'ochobre de 1887 – † Barcelona, 1964) foi un escritor y periodista catalán, conocíu sol pseudónimu de Gaziel. Nació nel senu d'una familia burguesa qu'emigró a Barcelona cuando él yera entá un neñu, magar lo cual siempres caltuvóse en contactu cola so localidá natal. En 1903 empezó la carrera de Derechu na Universidá de Barcelona, impulsáu pol deséu paternu de que ganara una notaría. Más tarde matriculóse na Facultá de Lletres, la so verdadera vocación. Vivió unos meses en Madrid, onde se doctoró en 1908. Ellí tuvo la oportunidá de tratar a diverses figures de la dómina, como Bonilla y San Martín –el so queríu maestru–, Ramón y Cajal, Luis Simarro, Unamuno, Galdós y Valle-Inclán.

Empecipió la so carrera periodística en La Veu de Catalunya, la revista de la Lliga Regionalista. En 1911 empezó a trabayar nel Institut d'Estudis Catalans, fundáu poco antes por Prat de la Riba. Na capital francesa, onde se treslladara p'afondar les sos conocencies, vivió l'españíu de la Gran Guerra, sobre lo cual dio bona cuenta nes sos cróniques pa La Veu. Estos trabayos nun gustaron a Prat de la Riba (que dirixía La Veu) y sí, sicasí, a Miquel dels Sants Oliver, que daquella yera inda collaborador col periódicu de la Lliga. Esto llevó a Gaziel a incorporase a La Vanguardia pa escribir sobre'l París de la Primer Guerra Mundial. Los sos cróniques sobre la guerra fueron bien lleíes en toa España y consagráron-y como periodista. Dende entós y hasta 1953, utilizó casi puramente'l castellán, lo que-y valió non poques crítiques per parte de los sectores más catalanistes. Nel diariu barcelonés, que mientres la República aportó a unu de los que tenía más tirada de toa España, trescurrió bona parte de la so carrera periodística ya inclusive llegó a dirixir el diariu ente 1920 y 1936. Nesa dómina convertióse nel periodista políticu más almiráu y nel líder d'opinión de la burguesía lliberal y democrático, que yera'l públicu natural de La Vanguardia.

Al españar la Guerra Civil, exilióse. So ye la frase: "Si de la República han de tar ausentes les dereches, cuando manden les esquierdes, y depués, cuando son les dereches les que gobiernen, les esquierdes han d'alloriar y llanzase a la revolución, nun va haber, nun hubo inda, verdadera democracia n'España. Como tantes otres coses, la democracia equí nun ye más qu'un nome de raigaños clásicos y de conteníu estranxero". Tornó a España en 1940, apuráu pol'avance nazi n'Europa. Foi procesáu y absueltu poles autoridaes franquistes. Establecióse en Madrid, y empezó a escribir en catalán llibros de memories y de viaxes. Yá septuaxenariu, tornó a Barcelona onde retomó con entusiasmu la escritura na so llingua materna, tratando de reconciliase col catalanismu de la so mocedá.

Republicanu íntegru y de talante moderao, laicu y demócrata, amigu de la so tierra y la so llingua, más federalista que nacionalista, morrió a la edá de 77 años y dexó un legáu lliterariu formáu por ocho llibros en castellán y catorce en catalán. Josep Benet, nel prólogu a la Obra Catalana Completa (1970) que publicó póstumamente la Editorial Selecta, valoró asina la so contribución: «Probablemente foi l'escritor políticu más intelixente que dio la derecha catalana nesti sieglu». Pa munchos ye consideráu'l primer periodista "modernu" del estáu español, y el primeru en dar una óptica internacional a los sos escritos.

Ye autor de la frase: «Nun van ser les voluntaes de los homes sinón les lleis de la Hestoria les que van alteriar l'actual estructura de la Península Ibérica; la meyor forma de producise esa evolución va ser dientro d'una Europa xunida».